Hondenleven

De vroag is of t n kwestie is van verder beduren op n old thema of dat filmmoakers n kompleet nij thema bedocht hebben. t Is soms stoer zuiken, mor waist, woord- en ploatjesrovers binnen van alle tieden.
De film ‘Doggy Style’ is doarvan n veurbeeld. Film het mie veurege weke dunderdag zo van de sokken bloazen, dat ik mie op t mement, n weke noatied, nog aaltied òfvroag, woarom ik tot ìnde zitten bleven bin.
Mor eerst even drij doagen veur dij betrevvende dunderdag terogge in tied:
‘Het opa ook zin om mit te goan noar n Disney film over honden?’
Och, docht ik noa n körte oarzeln, woarom ook nait. Hondenfilms heb k aal mien leven al geern noar kieken magd. In gedachten zag k collie Lassie en herder Rin Tin Tin weer op mien beedschaarm verschienen. Televizieseries oet 50-, 60-er joaren. Duutse noasynchronisoatsie von k gain probleem. Baaide mit n zulfde thema: Hond en mìns stoan mekoar bokje. Helpen mekoar in stoere tieden en woar de mìns in problemen komt, budt de hond oetkomst. Boomer en Hachi berduren der op verder. Troanentrekkende mìnsenvrunden.
Der binnen in de wat braidere categorie in de reloatsie tussen mìns en daaier ook oetzunders. t Is zulvens in de wereldliteratuur nait aaltied mooi, wat zok tussen baaiden òfspeult. n Mooi, meschain kin k beter zeggen, n maal veurbeeld binnen de Bremer Stadsmuzikanten. Oetscheten daaier, dij op raaize goan noar n beter leven, omdat zai te old binnen en broekboarhaidsdoatem ver veurbie. Om aan slacht of versteuten te ontvluchten kaizen zai t hoazepad en de weg noar Bremen. Dij wel ais in Bremen west is of t op internet zöcht het, zel t beeld van hond, kat, ezel en hoan, dij mekoar letterliek bokje stoan makkelk veur de geest hoalen kinnen. Zai scheuren t levend der òf en waiten zok zulvens tegen n roversbende te verweren.
Bremer stadsmuzikanten hebben noa sprookjesmoakers Grimm n bult noavolgers vonden. Grondgedachte is aingoal t zulfde bleven. Hou holdt t baist stand tegen mìnsen’ willekeur. t Binnen voak gain mooie verhoalen.
Zo gaait t der ook heer in de film ‘Doggy Style’. Tokkie-boas’ leven is op n flotje oetdraaid en de laive, aandounleke terriër Reggie is n makkelk mikpunt veur zien ondudelk en onverwaarkt trauma. Hai is Reggie den ook laiver kwiet den riek. De onwaitende bieskoopbezuiker en Reggie worden deur boas in t begun van de film nog even op t verkeerde bain zet. Reggie wordt regelmoateg in open bak van dikke Dodge zet en kilometers van hoes speulen boas en hond t overbekìnde spel mit de bal. t Apporteerspel. Oplettende kiekers hebben al snel deur, boas is n orbedor. As Reggie noar de bal zöcht, stapt boas in auto en ridt vot. Reggie, mit zien hondenverstand speult mit, mor komt tot wanhoop van boas elke keer weer terogge bie hoes. Tot dij aine keer, dat t nait lokt. In zien zuiktocht noar hoes ontmout hai drij aander stroatschoemers.
En dat is t punt woar filmmoaker roeg n ìnde moakt aan t aiwen durende thema in de reloatsie – of t nou n goie of n slechte is, moakt nait oet – mìns en hond: De wroakgedachte. t Duurt laank, veurdat Reggie deurhet dat Tokkieboas zien vrundschap nait weerd is. Datter in de tied dat t besef bie Reggie deurdringt zoveul hondenseks, platte humor in de film stopt wordt is in gain enkel opzicht dat wat ik van Disney wìnd was.
Joa, ik heb voak van t schaarm wegkeken noar klaainzeun en zag de vroagtaikens op zien gezichte. Mit ploatsvervangende schoamte heb k film oetkeken. Bie verloaten bieskoop heb k hom nog vroagd:
‘Hou vondst film.’
Hai vond t wel n stoere vroag, denk ik, mor noa n poar tellen kwam t alleszeggende antwoord:
‘Och, ik vond dat er wel geinige stukjes in zaten.’
Op weg noar hoes schoten mie de beelden van mien jeugd weer veurbie. Aal joaren dat ik noar Lido, Pekelder bieskoop, ging, doar heb k allendeg mor plezaaierge herinnerns aan. Aan n cowboyfilm en dij haile rits aan lachfilms konst die gain boele valen.
In dijzulfde tied kwamst op stroat ook wel ais neukende honden tegen en as dij vast bleven zitten gooidest der n emmer kold wotter tussen. Heurde bie t doaglieks leven. En toch was dat aans.

• • •

Aander tieden

t Is n put.
Tot dij konkluzie kom ik, mit in mien achterheufd de kommende verhoezen, dat t maist van olde spullen nou toch mor de deure oet mout. t Het mie n haile dag köst om inhold van pabbes olde legerkiste leeg te holden.
‘Zet der mor n puut noast en mieter alles vot.’
‘Je mouten niks overhoast doun,’ was mien antwoord op radikoale road van vrunden.
De kiste, dij in 1950 de laange raaize oet Indië diz’kanten op moakt het, het joarenlaank mit pabbes olde legerklaaier in t lutje hoeske op Komnijsterwieke op zolder stoan. Dou’k acht joar was, is pabbe mit n plunjezak op nekke soamen mit moeke noar Stad raaisd om dainstklaaier in te levern. k Zai heur in gedachten nog wel bie bushokje overkaant daip stoan. Oma Wiekens, dij in t lutje hoeske noast ons op nummer aacht woonde het dij dag stamppot knòlen veur ons kookt. Vrumd toch, dast die dat nog herinnern kist. Net as dat ollu veur ons zo’n trekding mit n vlaigwieltje mitnomen haren.
Pa huifde sunt dij dag nooit weer opkommen, ik was noa drij moal trekken mien plestieken vlaigwieltje kwiet. Is boven in boom hangen bleven en het doar meer dan n joar wind en störm weerstoan.
Zien haile leven het pa de wìns oetsproken, hai wol nog wel ais terogge noar Indië. Op vekansie. Mor den mit vlaigtuug. Nee, nait mit schip. k Wos dat, noa zo’n vrumd nostalgische buie van voader, aaltied t zulfde verhoal bovendrieven kwam. t Verhoal van Neptunes, dij bie t passeren van evenoar mit laange board en drijtand op schip kommen was. Woar t bewiesstok, n echt diploma mit handtaiken van dijzulfde zeegod bleven is, is mie n roadsel.
Sunt joaren staait gruine kist bie ons thoes. Het in eerste joaren van ons traauwen nog n zetje in koamer stoan as dekenkiste, mor is bie lutjen aan weer votstopt. Dou Margreet op zokzulf wonen ging, heb k hom weer van zolder hoald en is in mien waarkkoamer kommen te stoan. En vanòf dij tied dut dainstkist dainst as bewoarplek van persoonlieke dingen. Mien eerste allozie, olde piepekoppen en kroontjespennen. Mien eerste fototoustel, zo aine woar n cassette in mos mit n flitsblokje bovenop. Te veul om op te nuimen. Eerste klaaindochter, dij zokzulf nog aaltied presenteert as mien favoriete klaaindochter, het tiedens oppaasuren urenlaank in olde kiste zitten ruiern.
‘Opa, wat is dit?’ heur k t lutje wicht nog wel vroagen.
En den mog ik soamen, mit heur op de gele zitzak n stokje jeugdherinnern ophoalen. Of zai t, zo jong as zai was, aal begrepen het, vroag k mie òf. Ik von t schier om nog ais olde beelden van vrouger op te roupen.
Oet dij genougleke uurtjes is in 2012 t boukje ‘Ilse en de toverlanteern’ ontstoan.
Vrijdag komt de grieze container. Ik zel nait aanwezeg wezen as grote griepaarm onze òfvalbak boven de grote bakke leegklopt. Ik wil t nait mitmoaken. Dat mien komplete cd-versoameln tussen aal t aander spul verkrummeld worden zel, dut mie zeer. Spotify het mien versoameln overbodeg moakt. Hou heb k der nait mit leurd, hoast smeekt om mien prachtege spaigelploatjes over te nemen.
‘Kist aal vergees kriegen.’
Holpen het t nait. Aiglieks, daip van binnen, haar k der nog wel geld bieleggen wild.
Eerguster heb k mien Carmiggelt bouken bie de Slegte aanboden. Guster kwam via droadpost t vrundelk verzuik n aander bestemmen te zuiken. Gain belangstellen. k Bin der intussentied aan wìnd. Gedoane zoaken nemen gain keer. t Olde komt nait terogge.
Ik heur t mien oma nog wel zeggen, dou zai ais op veziede was en wie trotsk onze eerste Trolla holtkaggel aan heur zain luiten:
‘Woarom nemst nait gewoon n gaskaggel.’
Zai was van de tied van törf, kolen en aaske. Woarom zelst t die stoer moaken as t makkelk kin.
Oma kon netuurlek nait in de toukomst kieken. As wie dammeet in ons nije hoes wonen, zel de gaskroan ook weer ontbreken. Wie goan bewust van t gas òf.
Mor t binnen tegenswoordeg ook aander tieden.
20230824

• • •

FC Grunnen

Dunblaauwe kertonnetjes liggen al in oldpepier-deuze, as k deurkrieg, dat ik beter even de tied nemen kin. In ain snelle blik heb k noamelk zain, dat t koartjes binnen van n wedstried van FC Grunnen tegen FC Twenthe, oet seizoen 1980/81. Binnen n poar tellen kobbeltjeboien olde herinnerns over nander hìn.
Was dat nait t joar dat de ‘FC’ weer teroggekeerde in de eredivisie?
Houveul joaren waren wie dou al vaste Grunnenklanten?
Wie?
Leo en ik. Swoager Leo was n groot laifhebber van t spellechie en op aineg mement, ìnde 70-er joaren hebben wie vervast besloten ain keer in de 14 doagen noar t Oosterpaark òf te raaizen. k Wait hoast wel zeker dat t veurstel van Leo kommen is.
Omstebeurten reden wie dou mit mien Simca 1100 of in zien gruine Golf richten Grunnen, noar t olde stadion in Oosterpaark.
De laange riegen veur de kassa kin k mie nog goud veur ogen holden, mit zicht op de grote sleeën van onze Grunneger helden. Dij stonden dou nog gewoon parkeerd veur t stadion. Baange dast gain koartje kriegen konst haarst nait, veuròf bespreken huifde nait.
Dat wie eerste tied n koartje kochten veur de stoa-tribune was omdat wie op t Noordsterveld nait aans wìnd waren. Zeker wait ik t nait meer, mor meschain is t mesincident in de wedstried van de FC tegen Telstar – n Grunnen supporter het dou n Stanleymes op t veld gooid – oorzoak west dat wie vanòf 1980 veur de vailege zittribune kozen hebben. Grunnen promoveerde dat joar terogge noar de eredivisie en Leo en ik noar de stoultjes van vak D.
Gusteroavend heb k oet mien herinnerns perbaaierd op te hoalen, welke speulers in t joar 1980/81 in t eerste elftal speulden. Zunder muite kin k op n enkele oetzundern t komplete elftal weer terogge hoalen. Libero Karel, bruier van Guus, Hiddink, de stoere mandekker Waalderbosch, dij aaltied op t raandje van n gele koart balanceerde, Jan van Diek op t middenveld, mor wel t maiste indrok op mie moakt het, onze Rötterdammer kopper en goaltjesdaif Peter Houtman.
Of Ronald Koeman in ’80 vaste speuler in t eerste was, wait ik nait secuur meer.
‘Hai wordt nog beter dan zien bruier Erwin,’ veurspelde Leo mie dou.
Ik docht doar dou aans over. Erwin was n ‘mooie’ voetballer, Ronald t evenbeeld van zien pa Martin. Stoer en indrokwekkend, dij nait veur niks de bienoam ‘t Kenon’ kreeg en veur aaltied verbonden blift aan dat aine doelpunt in de Europacup finoale Barcelona tegen Sampdoria.
Gusteroavend mog Dick Lukkien, opgruid in Veendam en via Emmen dit joar as hoofdcoach aansteld van t veureg joar gedegradeerde FC Grunnen, zien zegje doun in t sportnijs. Aaltied pozitieve trainer, mit n dudelk plan veur ogen dus, mit de neudege terogholdendhaid stellen, dat Grunnen toch zo vlog meugelk teroggekeren mos noar t hoogste niveau.
Of der nij bloud deur d’oaders stromen gaait, doar bin k te waineg bekìnd mit. Ik pluk allendeg mor de cievers van t internet. t Rezeltoat? Vieftien binnen der vertrokken, dattien binnen nij binnenkommen. Of dit de herkenboarhaid van de FC bepaarkt, zel de maisten n zörge wezen. Der binnen intussentied al 11.000 seizoenkoarten verkocht.
De fans denken vervast: Rezeltoaten behoald in t verleden binnen ( gelokkeg ) gain gerantie veur de toukomst.
Ik bin wat betreft Grunnen stoeken bleven in de tachteger joaren.
Mien blik is veuraal op t verleden richt. Ik bin n achteromkieker. t Grunnen mit n enkele Deen, wat reservevoetballers van Go Ahead en De Graafschap en n bult speulers, wegplukt bie amateurverainens oet dizze kontraainen zörgden veur n vertraauwd beeld. n Herkenboar beeld.
Tot n joar of wat leden zat ik bie elke wedstried van Grunnen op teevee nog mit de knijen tegen nander. Mor dat gevoul is vot en verdwenen. Winst of verluus, t was mie om t even.
k Hoop ain ding, dat trainer Lukkien t olde concept van dou teroggekriegen kin. De selectie van aankommend joar het dij meugelkheden in zok. En wel wait, meschain kinnen wie binnen òfzainboare tied Grunnen weer verwelkommen in eredivisie en nog mooier Grunnenspeulers in t oranje schittern zain.
20230807

• • •

Hou de wereld ( soms nait ) veraanderd is

Sunt weken bin k in verband mit kommende verhoezen al bezeg mien administroatsie op te roemen. Opschonen. Votgooien. Was t nait aal tegenkomst. t Is n raaize deur pepierderij van meer dan 50 joar versoameln. Joarenlaank hebben mappen netjes opborgen en rangschikt onneudeg stoan te wezen in kaast of deuze, mit n sticker aan kopse kaant.
Woarom bewoaren?
Dij vroag heb k mie leste tied al regelmoateg steld. t Is netuurlek wel mooi om te lezen, dat ik as student as vekansiehulp f175 in de week verdainde as hulppostbode in Pekel. Zo heb k ook mien eerste òfschrift as begunnend onderwiezer weer onder ogen kregen. Belangrieke informoatsie is t nait. Om dij reden is t mit olde verzekernspepieren, overzichten van Vekogas en EGD, veurloper van Essent in pepiercontainer verdwenen.
Langsoamaan en ongemaarkt binnen wie van t pepieren verhoal overstapt noar digitoal.
‘Mor hou zit t aiglieks mit digitoale informoatsie,’ docht ik guster.
Zol doar n uterste bewoartied op zitten?
Schrik sluig mie om t haart. Stel die veur, dat mien verhoalen, om mor ais n veurbeeld te nuimen, zo mor inains in de wolken – vrije vertoalen van t onbegriepelke woord ‘cloud’ – weg of onvindboar kinnen wezen. Der is n tied west, dat ik soamen mit zeun om t haalf joar alles op dvd opsluig en noadat de dvd oet de computer verdween, t zulfde op n USB-stick zetde.
‘t Is vervast nait neudeg en niks om die zörgen over te moaken,’ stelde ik miezulf gerust.
Dat ik toch nog even in mien ‘verhoalenwinkel’ bin goan snuustern, geft aan, dat ik der nait veur honderd persìnt vertraauwen in heb.
Mit t slechte, o zo Hollandse weer, haar k guster weer n verscheur- en weggooidag, dou k n rood taikenschrift op A4 formoat tegenkwam. n Schrift mit sukerzakjes. Even prakkezaaiern brocht konkluzie, dat ik zokswat vrouger nooit versoameld haar. Zunder noadenken is t rode schrift doarom in òfvaldeuze verdwenen.
Woarom ik t nait verscheurde? Meschain omdat der gain persoonlieke informoatsie op stond? t Klinkt vast roar, as k zeg, datter onbewust aander gevoulens, nuim t sentimenten in mitspeulden. As Pekelder bin k joarenlaank deur ooms, vrunden of aander volk, dat op strokertonfebriek waarkte verrast mit boukjes en stripverhoalen oet t oldpepier. Old pepier, grondstof veur kerton, was veur veul waarknemers n prachtstee om ais te goan snuustern. Der lag aaltied wel wat deegs tussen. Mit dij gedachte in t achterheufd haar k muite om t rode schrift te verscheuren. Mor goud ook, want dou Arineke mie even loater kwam vertellen, dat kovvie broen was en in de grote deus keek, zee zai:
‘Gooist mien sukerzakjesversoameln toch nait vot.’
Mit n nijsgierege zunne, dij ongemaarkt deur t roam noar binnen gloop binnen wie mit ons baaident deur de wereld van de sukerzakjes raaisd. n Vère raaize, dij van Pekel via Drouwenerzand noar IJmuiden en zulvens de grìns overging noar verschaaiden raaisbestemmens in Europa. Nait dat wie doar in onze jeugd kwamen.
‘Dij boetenlandse sukerzakjes kreeg k aal van mevraauw Koerts,’ wos Arineke mie te vertellen.
Mooi om te zain, mor de mooisten kwamen toch oet ons aigen Pekel. t Pekel van onze jeugd. Dou t veur aigender van café en hotel nog gewoonte was n sukerzakje mit n aigen òfbeelden bie de kovvie of thee te serveren. Zoals dij van hotel Diekengoa, of van hotel ‘Gemeentewoapen’ van Berend Sasker en de mooiste van t drijtal, n sukerzakje van café Brink op grìns van Old- en Nij Pekel. t Brengt olde herinnerns noar boven.
‘Bie Diekengoa heb ik vlak noa de oorlog nog wel as kegelzetter dainst doan,’ het pabbe mie wel ais verteld.
Bie Berend Saskers Gemaintewoapen ston Fré Meis regelmoateg op toneel, mor t was ook de plek woar olderoavends organiseerd wuiren en ik begun 60-er joaren veur t eerst as meester op toneel ston bie t òfschaaid van hoofdmeester Geerts.
As k nijsgiereg, vlak veurdat ik n punt achter dit verhoal zetten wil, nog even over t internet vlaig, kom k bie versoamelsite ’Last Dodo’ dizze baaide sukerzakjes tegen en konstataaier dat wie dus nait ainegsten binnen, dij zokswat as sukerzakjes spoard hebben.
Der is dus nog n, veur mie onbekìnde wereld achter t sukerzakjes versoameln. De wereld is in alle opzichten veraanderd, mor dat lu dij weschienlek as kind begonnen mit sukerzakjes spoaren, nog aaltied actief binnen in dij handel von k verboazenwekkend.
Rood schrift mit slappe kaft is guster nait in pepiercontainer verdwenen. Meschain goan we t zeldsoame sukerpuutje van café ‘De grens’ ooit nog ais op de maarkt gooien. Of meschain ook wel nait. De weerde van t bekieken en olde herinnerns ophoalen is stokker groter dan geldelke weerde.
20230728

• • •

Goud

Nuigen komt as n dunderslag oet graauwgrieze lochten:
‘Hè’je ook zin om mit ons oet eten te goan.’
Arineke zegt nait gaauw nee tegen klaaindochter, ik trap, aans as Verstappen, haard op de rem.
Ik volg mit belangstellen zien zeuvende zegetocht en bin mie al aan t waarmlopen veur òfsloeten van de Tour. Appeltje-aaichie, mor toch, k wil t nait geern missen.
‘Wie goan veur goud,’ heur k klaaindochter op Arinekes veuls te haarde telefoonmicrofoon.
‘Twij moal,’ zeg ik cryptisch.
Opmaarken vindt gain begrip, net as mien ‘laiver nait.’ Ik hold nait van drokte en zeker nait in restaurants.
‘Wie zollen ja lekkere asperges eten,’ verkloar ik mien waigern fluusternd tegen Arineke.
Dat ik de boudel in twij hoesholdens op kop zet heb, komt langsoamaan bie mie binnen. As Ilse mie vief menuten loater op mien aigen telefoon bèlt, bin ik op mien dwaarsbongelderij teroggekommen en zeg:
‘Goud.’
t Is al weer tieden leden, dat Arineke en ik al ais in Knoalster restaurant zeten hebben. t Is vlakbie Geert Teis en k heb mie dou al òfvroagd of noam ‘Goud’ kozen is as eerbetoon aan Grunneger schriever/dichter.
t Is goud drok in Goud, kist over koppen wel lopen en as der betoald is, worden wie in t leste, vrije houkje drokt. Beeld van veul heerns in tönne is onontkomboar. k Hold mien fesoun. Dat Ilse stroalt en heur bruiertje en zuske al van enthousiasme zitten te wuppen op stoule moakt veul goud. t Feest in de grote ‘vreetschure’ kin begunnen.
k Word aaltied stil van mìnsendrokte om mie tou en heb nogal wat tied neudeg om mie aan te pazen. As k zai, datter laange riegen veur bakploaten en vleesbroaderij stoan, krieg k toch weer stille spiet, dat ik mitgoan bin. Laange riegen – trauma overholden oet mien dainstttied – moaken mie onrusteg. Wachten is mie n graauwel.
As de femilie al laank en braid in de grote mìnsenmassa verdwenen is, is Ilse ainegste, dij mie nog gezelschop holdt. Zai het n verrazzen veur mie:
‘Ik heb nog n körtenskoartje veur joe.’
Ik toon onbegrip en zai twij plestieken koartjes:
‘Mit dizze 65+ koartjes kinnen joe vergees n borrel of bier aan de tap kriegen.’
‘Ong?’
Ik denk:
‘Woarom worden wie op dizze, op t oog pozitieve menaaier discrimineerd?’
‘Ik wil je wel even laten zien, waar je een pilsje kunt kopen.’
Dij laiverd.
Ik kiek om mie tou en zai, dat t etend publiek veur t grootste dail oet jonge mìnsen bestaait. Zitten der olden van doagen, binnen zai maist in gezelschop van kinder en klaainkinder. Bie Goud eten is bliekboar n femiliefeest, woar òf en tou wat olderlu aanschikken maggen.
‘Dij poar vrijkoartjes zellen heur de kop nait kosten,’ pruttel ik dwaars, mor onverstoanboar.
Op t mement dat femilie aan toavel schoeft, begun ik aan mien dwoaltocht deur de grote zoal. In n lege vitrinekaast kais ik veur n vispakketje, zol’heerns mit roggenbrood en zalm oet de haile vis. t Smoakt meroakel lekker.
‘Zal ik opa n lekker pilsje halen,’ perbaaiert Ilse mie veur n twijde moal aan de draank te kriegen.
Ik kais n colaatje.
Op mien twijde raais langs t buffet mit veurgebroaden vlais zai’k noast de ossenhoas jeudenhoas liggen. Klaaine stokjes rund, constataaier ik, dij op n biefstokmenaaier bakt binnen. Broen van boeten, zachtroze van binnen.
Vlais en noam binnen mie nait bekìnd en k vroag aan schoalenvuller:
‘Wat is jeudenhoas?’
Hai het gain idee. Ik bin van t oetperbaaiern en as k mit schoamele bordenvullen teroggekeer aan toavel, ontlok ik dochter opmaarken:
‘Hest gain honger?’
‘Jeudenhoas,’ verkloar ik mien keus.
As zai wat mit scholders trekt, voul ik n opkommende nijsgiereghaid in mien binnenste om even op mien telefoon te rammeln. Om gain slecht veurbeeld aan klaainkinder te geven, loat ik t bie gedachten. Komt loater wel.
Jeudenhoas is traauwens n traktoatsie. Bie eerste hap voulde t alsof n engeltje mien smoakpapillen aaide en as zulfde dochter mien bliekboar fonkelnde ogen zugt, vragt zai:
‘Is t lekker?’ en as antwoord loat ik t engeltje veur twijde moal veurbievlaigen.
Thoes kin k nijsgiereghaid nait langer onderdrokken: Jeudenhoas wordt ook wel diamanthoas nuimd.
Ik bin n assosioatsiedenker, raais in vogelvlucht en loop n tel loater in Belgisch Antwerpen. In diamantbuurt hest veul jeuden, dij dizze alternatieve ossenhaas wel eten maggen. Jeuden eten allendeg ossenhoas oet de scholder.
Klaaine stokjes, dat wel, mor net as diamantjes zeldsoam lekker. En as Ilse mie n lekker pilsje veurzet, is t feest kompleet.
20230724

• • •
1 2 3 133