Spoorloos

Der lopt n onbekìnde man op stroat. Aan zien haile holden is te zain dat e zuikende is. Ast n roege inschatten moaken most, zolst zeggen:
‘Dij man is n joar of datteg.’
t Is n grote kirrel, allewel de laange gabbedine jaze, dij hoast tot op enkels komt, hom nog n stok groter lieken let. Verder is t donkere, kastanjebroene hoar van de man best opvalend.
t Lopt noar de klokke van negen uur. De mìnsen, dij zok op stroat bevinden, binnen aal onderwegens aargens noar tou. Voaders en mouders dij heur kind noar school brocht hebben binnen op weg noar hoes of waark en aan d’bodschoppentazzen zugst, dat der ook al gounent bie weg en pad binnen noar ploatselke supermaarkt. t Gewone doagliekse mìnsenverkeer, in n klaain Grunnegs dörpke, woar de vrumde man n dissonant vörmt. Hai paast nait in t stroatbeeld.
Vinden dörpsbewoners dat ook? Sommegen lopen hom zunder op of om te kieken veurbie. Zai hebben vervast hoast. Der binnen ook mìnsen, dij noa t passeren van vrumdeling even de pas inholden en mit n verboasde blik achterom zokzulf òfvroagen, wel dij roodhoarege man wel is. Zai mouten zukzulf t antwoord schuldeg blieven.
As e vlak bie school is, draait e as n triezeltoppe in t ronde, kikt nog es even aandachteg op d’foto, dij e as n klaainood in handpaalm van zien grote linkerknoeste holdt en schudt den mismoudeg zien heufd. Hai is mui. t Lege leugenbaankje dat veur school staait geft even rust. Hai is aal mit aal ook al n dikke drij uur op pad en net as e mit zokzulf aan t overleggen is, hou nou verder, blift der n old vraauwchie pal veur hom stoan. Zai het gain hoast. Hai het heur nait aankommen heurd, zai haar hom al n zetje in de goaten. Hai schrikt, zai is allendeg mor nijsgiereg. Hai wait nait, hou e mit dizze onverwachtse belangstellen aan mout, zai het in n opwellen besloten jongkirrel aan te spreken.
‘Moi,’ zegt ze, ‘mag k even noast die goan zitten?’
Jonge man trekt wat mit scholders. Zien kennis van t dörps dialect is klaain, mor liggoamstoal let gain twievel bestoan over olde-vraauwchies bedoulens.
‘Doe zöchst dien hoes!’ opent zai t gesprek en alsof t de gewoonste zoak van de wereld is, pakt zai zien linkerhaand. Hai wil zien haand terogge trekken, mor d’kracht dij t olde mìnske in de vingers het, verboast hom, mor is ook d’oorzoak, dat e gewilleg zien haand open dut.
Zai het aan ain körte blik genog om oetsloetsel te geven:
‘Dat hoes is al laankleden òfbroken.’
Hai knikt. Hai begript, wat t olde vraauwchie hom verteld het. Even oet t lood sloagen, mit n triesterge blik in ogen, kikt e zien buurvraauw aan. Zai is nog nait oetverteld:
‘Mìnsen dij der woonden, binnen van mien leeftied, ik kon ze goud,’ en schuuns opzied kiekend en inschattend of ze wel wieder goan duurft, besloet ze de kou bie d’horens te pakken en zegt rezeluut:
‘Binnen allebaaide dood.’
Zien ogen vergroten zok en verroaden n heftege schrik. Veul tied om der bie stil te stoan het e nait, want de vraauw revelt al weer deur:
‘Hou haist doe?’
Omreden dat hai bliekboar doodsmelden van bewoners nog aan t verwaarken is en nait recht oplet, herhoalt ze heur vroage op dwingende toon:
‘Dien noam!’
Hai schrikt wakker en deur kordoate bevel is e in ain klap weer bie de les en stuttert:
‘Karel van Hoogvliet.’
De vraauw schudt op t zulfde mement dat e zien noam oetsproken het, drifteg heur heufd. Hai zugt heur verschrikte ogen en zegt verontschuldegend:
’t Is niet mijn echte naam.’
Vraauw liekt noa dizze opmaarken weer wat rusteger in t gemoud te worden. Zai is nou degene, dij aan t moalen en prakkezaaiern slagt, mor nait laank. As zai kwiek en volkomen onverwachts stoan gaait, heurt e heur langsoam, mor hail zulfverzekerd zeggen:
‘Duurfst mit mie mit te goan noar t gemaintehoes?’
Hai snapt, wat ze zegt en ook heur bedoulen.

Hai wait t wizze. t Mement, woar hai, sunt t bericht aan hom mitdaild is, aingoal al tegenaan zain het, is aanbroken. Aal woar e nog op hoopt haar, liekt deur d’berichten van t olde vraauwchie in n swaart gat verdwenen. Hai vragt zok òf of hai nog aander meugelkhaiden het, mor komt tiedens de körte wandeln noar t gemaintehoes tot de konkluzie:
‘Hai mout dizze swoare gang goan.’
Bie ambtenoar van Burgerlke Stand wordt zien zoak mit de grootste zörgvuldeghaid òfhandeld. De foto van t hoeske, koppeld aan d’verhoalen van d’olde vraauw, binnen voldounde om n nij licht op n duustere geschiedenis te loaten schienen.
n Geschiedenis, dij negentwinteg joar leden begon mit d’ontvoeren van n lutje jonkje. Hou lutje mannechie verdwienen kon, is aaltied n roadsel bleven. Zuiktochten in buurt en streek en alle kenoalen en sloten in de buurte hebben nooit wat opleverd. Dat klaaine Frits, deur mouder veur n klaain bodschopke even bie oma achterloaten, van achter n hoog hek verdwienen kon, was op zok al n mysterie. Dat der nooit ain spoor van Fritsie boven wotter kommen is, is n nog groter roadsel. Zulms landelke berichtgevens, mit dudelke foto’s van t jonkje, hebben aal dij joaren gain oplözzen brocht. Frits was en bleef vermist.
Dat dizze gifbeker tot de leste druppel leegdronken worden mos, doar haar hai zok wel op veurberaaid. Dat t zo aarg was, as in t kantoor van ambtenoar op toavel kwam, was aiglieks teveul veur ain man. Te heuren, dat zien pabbe n joar leden aan eernsachteg haartfoalen overleden is, was stoer. Dat zien mouder vief joar noa d’ontvoeren oet tied kommen is, weschienlek van verdrait, was nog moeileker te verwaarken.
‘Mor staaist der nait hailemoal allendeg veur,’ het ambtenoar haile vezichies aankoart.
‘Doe hest nog n zuske, dij twij joar noa die geboren is.’
Hai kin in aal zien verdrait aiglieks mor waineg bliedschop over dizze leste mitdailen voulen. t Is n beetje te veul van t goie, wat hom de leste weke overkommen is.
Noa t overlieden van zien oma, nou persies acht doage leden, haar e n nuigen kregen van notoares. Of hai per direct op t kantoor kommen wol. Hai haar zok òfvroagd, of oma meschain n aarvenis te verdailen haar. Niks bleek minder woar, t ainegste wat zai achterloaten haar, was n braifke mit n foto. t Braifke was niks meer en niks minder as n excuusbraif. n Verontschuldegen veur n leven, woar zai en hai nait veur kozen haren. Zai haar t noa schaaiden van heur zeun en schoondochter as heur toak vould om lutje Karel op te vangen én op te vouden.
Tot acht doage leden is hai der aaltied van overtuugd west, zai was zien oma. Zien verdrait over heur oet tied kommen, was deur t verhoal van notoares in ain klap omsloagen in n onbegriepelke emotie. Kist verdrait hebben om aine, dij die n leven laank n toneelstok veurspeuld het. Ook al was zai de laifste, maist begripvolle persoon in de haile wereld? Hai is doar nog nait oet.
De klappen dij e vandoage kregen het, hebben veur hom hoast onmìnselke vörms aannomen.
As hai en zien pazzipante t gemaintehoes verloaten hebben, vragt zai:
‘Wilst t stee, woar dien opa en oma woond hebben, nog even zain?’
‘De plek, woar k ontvoerd bin,’ zegt e zachies in zokzulf. Hai twievelt staark of hai doar wel noar tou wil. As olde vraauw en jonge man vief menuten loater aan d’raante van n groot waailand stoan, holdt hai foto oet jazebuuts. Hai kikt der mit weemoudege ogen noar. t Gezellege hoeske mit de mooie bloumentoene staait in schril contrast mit de lege vlakte, woar e nou veurstaait.
Is dit nou t mement woar e op wacht het? Is dit nou de bevestegen, woar hai de leste tied tot geks worden tou aan denken mos. Is hai hier op t stee, woar zoveul mìnsen heur leven zo ingriepend veraanderd is. Woar zoveul mìnsen heur levensgelok verloren hebben?
‘Waarom hebben ze hier alles afgebroken en die ene boom laten staan?’
De vroage dij e stelt, is nait bestemd veur de vraauw. t Is n vroag dij e zokzulf stelt en zunder noadere oetleg stievelt e deur t natte gras, rechtstreeks noar de boom.
Vraauw zugt dat e even aan takken voult en den terogweg aanvoardt.
As e weer op tegelpad noast de vraauw staait, holdt e n kestanje oet zien broekbuutse. t Liekt net of der n lutje glinstern in zien ogen zit.
‘Deze kastanje heb ik, zo lang ik me heugen kan, al bij me gedragen, maar pas vandaag begrijp ik waarom.’