15 februari , 2019 by admin

Loeren en gappen

Dat Grunnegers n oetsproak groag dubbel bekrachtegen, veural as t gaait om negatieve gevoulens, heurt meschain bie heur oard. Zai willen bliekboar zeker wezen, dat touheurder nait twieveln mout aan datgene wat ze net zegd hebben.
n Veurbeeld?
De man dij op swaart zoad zit en kloaglek jeremieert:
‘Ik heb nooit gain geld,’ wil mor aal te groag dudelk moaken, hou stoer hai t financieel het. Elkenain begript, wat spreker bedoult, mor t is foute toal. Informele spreektoal, voak broekt, mor wel fout. In de wiskunde is dubbel negatief toch ook pozitief.

Onderzuik noar dit soort toal-karakteristieken, aiglieks toal-òfwiekens staait al langere tied op t lieske van professor Luttje. Dat t der nog nooit nait ( kiek, doar hebben we weer aine ) van kommen is, ligt volgens de perfester mit noame aan t ontbreken van n goie waitenschappelke verantwoorden veur zo’n onderzuik. Je kinnen nait in t wilde weg aargens begunnen.
En toch is dat persies datgene, wat beurd is. De professor is noamelk zundag bie n voetbalwedstried wezen kieken. Buurman Henk, enthousiast voetbalsupporter, haar hom lestent nuigd.
‘Ie binnen aaltied aan t waark. Je mouten ook es n keer lekker ontspannen kinnen.’
Zo kwam t, dat de perfester op zundag op tribune zat. Tussen honderden aander voetballaifhebbers.
Dat e van d’regels van t spel waineg keze eten haar, muik niks oet, haar Henk nog zegd. t Ging ja om de beleven, t mitleven en de spanning. Oet zien woorden heb k begrepen, dat e zok d’ogen oet de kop keken het, mor ook dat e hom oardeg knepen het tussen aal dij fanatieke supporters.
‘Man, t was soms net of k in n Jekyll en Hyde film zat.’
t Beste liekt mie den ook om hom zulf mor aan t woord te loaten.
Cees Maggelt

Dag lu,

t Mout mie van t haart, dat ik zundag n biezundere middag mitmoakt heb. In meerdere opzichten. Ie hebben van Cees al wel begrepen, dat ik mit buurman Henk noar t voetjeballen west bin.
Dat ik nait allendeg van t voetbalspel niks begreep, mor ook nait van Henk, was best wel n biezundere, mor òf en tou ook angstwekkende ervoaren.
In t begun van de wedstried was t nog wel rusteg en kaalm. t Stoultje, woar k op zat, was haardplestiek en nait echt komfortoabel. Oet de woorden van Henk begreep ik, dat hai nog de tied mitmoakt het, dat je gewoon n stoaplek haren. Voak ook nog zunder n dak boven de kop.
Over de westried?
Noa n ketaaiertje haar ik t al wel zain. Of meschain mout ik zeggen, zag k nait meer zitten, omreden dat t zicht op speulers op t gruine veld mie regelmoateg ontnomen wuir, omdat mien veurbuurman aingoal stoan ging. t Woarom ontging mie volledeg. Meschain haar de man wel n kloune in de kont, gain zittend gat. Net as dat ik nait snapte, woarom dij voetballers aal deur mekoar hìn luipen.
‘As ze nou elk n bale dust, den huiven ze ook nait aal te runnen en te droaven om dat ronde ding in bezit te kriegen,’ heb k nog tegen Henk zegd.
‘Da’s de bedoulen juust,’ het e mie dou, zo tussen neus en lippen deur, in d’gaauweghaid dudelk moakt. Recht tied haar e nait meer veur mie, zo verdaipt was e in t loop- en runspellechie mit ain bale, wat zok veur ons òfspeulde.
Joa, in n ketaaier kin der veul veraandern. Kin n mìns kompleet veraandern. Noa n zetje begon k mie òf te vroagen, woar k aan begonnen was. Woar t stilzitten mie nait in de kolde klaaier zitten ging – of aiglieks juust wel -, doar begonnen Henk en aal zien pazzipanten juust waarm te lopen.
Wat persies d’oorzoak was van kommootsie, was mie ontgoan. Van spellensregels heb k wel oardeg wat verstand, mor van voetbalregels wait ik netuurlek gain fozzel. Aiglieks haar k Henk vroagen wild: ‘Woarom begonnen ie, alsof t òfsproken waark was, mit nander in koor te roupen en te reren.’
Mit n roodaanlopen gezichte, alsof e n gebelskop op doan haar, ston Henk mie doar toch te vluiken en te bandiezen, dat ik hoast baange veur hom worden zol.
‘Dat was toch dudelk n pinaltie,’ perbaaierde hai in mie n mitstander te kriegen.
‘Wat is n pinaltie,’ heb k nog wel vroagd, mor doar kreeg k van Henk gain antwoord op. Intussentied was der weer wat aans beurd, want veur n twijde moal begon t haile supportersvak nait allendeg geliektiedeg te roupen en te bölken, mor ook mit aarms boven kop mit wat onzichtboars tussen doem en wiesvinger te swaaien:
‘Rooie koarte!!’
k Wait wel, in sommege situoatsies mouten je de zoak nait op de spits drieven, mor deur mien onbekìndhaid mit t spelllechie, koppeld aan n zok langsoam ontwikkelende nijsgiereghaid over wel en wee van n rooie koarten, kon k nait noaloaten te vroagen wat de bedoulen was van dizze gezoamelke actie.
‘Zagst den nait, dat dij spits de bale mit haand in doel sluig?’
t Leek mie gain ongewone handeln, want der luipen wel meer mìnsen op t veld, dij om de hoaverklap mit tengels aan bale zaten. Dat ook Henk zien buurman zok der mit begon te bemuien, van leer trok en begon te schelden en te foetern, was n taiken, dat zai t ains waren:
‘Dat schaaidsrechter dat doelpunt goudkeurt… grom, grom… dij man is omkocht, man.’

De rust brocht gelokkeg wat rust in de tìnte. Der was ook waineg om joe drok over te moaken, omdat speulers zok terogge trokken haren.
‘Veur n kopke thee,’ volgens Henk.
‘Kovvie?’ vruig Henk, as goie gastheer weer op n normoale Henkse toon. Hai haar zien gebelskop òfzet en leek mie weer oardeg hersteld van opwindens van eerste helfte, mor was verdwenen veurdat ik der op verdocht was.
Mit veul lege stoultjes om mie tou, haar k veur t eerst tied om ook es even in t ronde te kieken noar aanderlu. Schuuns veur mie zat bevubbeld n vraauw – wat bewees dat voetbalen nait allendeg veur mannen is – wat te snoeven en te snöttern in n grote zaddouk. Of t n verkoldentje was of doadwerkelk verdrait, meschain omdat d’aigen pertij achterston? was mie n roadsel. Net as de vroag, hou t kon, dat de vraauw zok tussen zoveul manlu thoesvoulen kon. De neiging om heur zo’n vroag te stellen, ligt netuurlek wel n beetje in mien oard en waark besloten. t Is der nait van kommen, want volkomen onverwachts veur mie draaide zai heur heufd negenteg groaden en zee, as deur n adder beten:
‘Wat zitten ie aal noar mie te loeren en te gappen. k Heb toch niks van joe aan, wel?’
Gelokkeg kwam Henk net op t goie mement weer terogge. Mit n bred kovvie. En twij pozzies petat. t Ontsluig mie van de verplichten vraauw reken en verslag te doun.
Dou Henk weer rusteg, nou rusteg, zat, kwam dij toch mit n biezunder verhoal. Bie kovvie-oetdail-punt waren supporters van baaide pertijen mit mekoar aan t haauwen en beuken west.
’t Was toch rust?’ zee k onbegriepend.
‘Onverwaarkte emootsies hebben soms n laank leven,’ was Henkmans verkloaren.
‘Der binnen aaltied lu, dij over n verkeerde beslizzen van schaaidsrechter blieven zemeln en zeuren.’ Dat wie deur onverwacht oponthold laauwe kovvie kregen en kolde petatten eten mozzen, was nait zo mooi. t Was traauwens n geklaai en geklieder mit zo’n puntpuutje.
Aal mit aal was t n leerzoame middag. Of t ook n ontspannen middagje west is, kin k nait zeggen. Of k nog es n moal mit Henk noar voetbalwestried goa, is den ook nait aarg weschienlek.