18 juni , 2018 by admin

Brood

Vandoage gaait onze perfester op veziede bie oom Jan. k Vertel joe bie d’inlaaiden alvast t grote gehaim, want k duurf te wedden, dat onze professor doar in zien verhoal nait aan tou komt.
Oom Jan is noamelk gain echte oom. In elk geval gain femilie van de professor. Oom Jan is gewoon n goie bekìnde van de femilie Luttje.
Dat de veziede gain toalkundeg of onderzuiksdoul in t kader van de Grunneger toal haar, mag den ook dudelk wezen. t Was gewoon n beleefhaidsbezuik. Dat t oeteindelk toch op n toalkundege verhandeln oetdraaid is, was puur touval, mor om dat persies oet te leggen, liekt t mie t verstandegste de meester zulf aan t woord te loaten.
k Presentaaier joe doarom mit plezaaier t verhoal over

Brood

Dag lu,

k Mag geern òf en tou vezietjen mit oom Jan en omdat t leste bezuik veur mien gevoul al weer veuls te laank leden was, bin k òflopen weke in mien Daffie stapt en even bie hom langs reden. In t verzörgenstehoes.
‘Zo, mien jong, zai k die ook nog es n keer weer?’
t Klinkt joe meschain as n verwiet in d’oren, mor ik kin joe wel vertellen, dat de stroalende laag op zien gezichte n hail aander verhoal vertelde. Oom Jan heurt nait bie t volk van saggerijnen, oom Jan is n man dij de wereld aaltied van de zunnege kaante bekeken het en nog bekikt. En wat t allerbelangriekste is, hai geft de mìnsen om zok tou ook t gevoul, dat de zunne aaltied schient.
Doarom eerst n klaaine oetleg over wel en wat oom Jan is, aans begriepen ie t noadernde verhoal meschain nait.
t Is best wel singelier, dat hai te bouk staait as n vroleke Frans. Zo makkelk het hai t in zien laange leven noamelk nait had. Zien vraauw is al jong oet tied kommen en omdat laifde n vrumd en onbegriepelk fenomeen wezen kin, het hai nooit de behuifte voult om mit n aandere vraauw te traauwen.
‘Kist mor ain moal in dien leven verlaifd worden,’ het e mie in n sentimentele buie n moal touvertraauwd. t Is veur zover ik wait ook d’ainegste keer west, dat e zok over zien aigen persoonlek gevoulsleven oetloaten het. n Aander reden om zok nait weer te binden, was zien drokke bestoan as bakkersknecht.
’t Is mor goud, dat ik mit zo waineg sloap terechte kin,’ is n taimpie dij bie gelegenhaid op toavel kwam te liggen. Waineg sloap? As k vrouger om negen uur bie hom veur thoes langs luip of ree, was t in hoes voak al oet en dood. Den sluip oom Jan. Tot n uur of drije en as de rest van de stroate nog op ain oor lag, fietste oom Jan floitend noar zien waark.
‘Kist al brood verdroagen?’
d’Opmaarken komt net as zien snelle handbewegen as n volkomen verrazzen. As lutje kirreltje het e mie regelmoateg bie t bain had. Kwam e bie ons thoes op veziede en kwam e mit veul lewaai en sprekersgeweld de koamer binnen, legde hai mit n gloepstreek filain zien grote bakkershand op mien knije en drokte den, onder t oetspreken van bovenstoande zin, aaltied net even te stief.
n Broodbakker, dij kontroleerde ofst al broodverdroagen konst. Wat n grote-mìnsen-ongein.
’n Bakker verlaist dus wel zien hoaren, mor nait zien streken,’ zee k kwasi-kwoad.
Dat ome Jan zok niks van mien gespeulde opmaarken aantrok, haar k wel verwacht. Dat ik n schimperd muik over zien koale kop, zol hom ook n zörge wezen.
‘Hou is t aans mit joen gezondhaid?’ informeerde ik belangstellend. Dat e sunt kört nait meer zunder n rolstoule oet de vouten kon, was hom n doorn in t oog, mor jammer genog onveraanderboar. Dat zien gezondhaid gain onderwaarp van gesprek worden zol, ook dij dag nait, haar k wel verwacht.
‘Lu mouten nait alle doage over heur zaiktes en kwoalen zitten te mekkern en te plazen,’ was n oetsproak, dij hom normoal veur op tonge lag. In ploats doarvan zee e dit keer, mit n woarlek vranterge ondertoon:
‘k Mout doaglieks aingoal al klachten van aander bewoonders aanheuren en nou begunst doe ook nog te zemeln over mien gezondhaid?’
Hai wachtte evenpies, mos zok bliekboar even resetten en zee dou, weer volkomen zokzulf, trankiel:
‘d’Honderd meter loop ik nait meer in twaalf seconden en t pizzen gaait ook nait aaltied even snel, mor k bin nog goud bie mien verstand en ….’ Hai stopte plöts, net of e even noadenken mos of e wel deurgoan kon en zee dou kwoajongesachteg:
‘Der binnen gelokkeg nog genog jonge verpleegsterstjes, dij t leven hier in t olde-mannen-hoes droagelk moaken.’
Oom Jan zoals oom Jan aaltied was. Hai was nog gain spier veraanderd en t dee mie goud om hom zo glundernd in zien proat-rolstoule te zain zitten.
‘Zol k nog es wat vertellen,’ zee d’olde bakkersknecht mit klaaine glinsteroogjes.
‘Nou?’
‘k Heb t broodmenu hier op dizze òfdailen ook n beetje in de ware schopt.’
‘Ong?’
Omreden dat onbegriepelke teksten toch wel aarg bie ome Jan paasden, was k nait biezunder verwonderd, dat e mit t volgende verhoal kwam.
’n Week of wat leden heb k de bungel in t hounderhok gooid. Bie t broodeten.
“Mouten ie nait eten, ome Jan?” zee jong zustertje tegen mie, dou’k wat stoensk veur mie oet zat te stoaren aan broodtoavel.
“As je nait eten, worden ie zaik!!” zee ze bezörgd.’
‘Wat hebben ie wel ommans had,’ vuil k hom in de rede.
‘Luuster, mien jong, doe waist, t leven is n schaauwteneel. Omda’k von, dat mien probleem linksom of rechtsom toch op de woagen mos, heb ik der n toneelstokje van moakt.’
‘En om welke reden?’ vruig k nijsgiereg.
‘De reden was dat wie hier in t tehoes allendeg mor slap witbrood en ketonnen kedetjes veurschuddeld kregen. Dat vr…. dat etst n poar doage, tot t mement dast n dikke kloete daig in moage voulst. Den is veur mie de moat vol en den wor k weer d’olde bakkersknecht, mit oog veur n goud, gedegen en gezond stok brood.’
‘En wat hebben ie dou doan?’
‘k Bin, zo stoer as t ging, goan stoan en k heb oetroupen: “Dat flatterge, klaimske febrieksbrood, dat joe hier doaglieks op toavel zetten, doar krigst nait allendeg liefzere, mor ook nog n dikke stoppe van.’
‘Hou dus je dat wel?’
‘Ook al was t den n toneelstokje, der was gain woord van logen.’
‘En wat zee t personeel van joen protest-aktie?’
‘Wat ik den wol. Nou dat heb ik ze even dudelk oetstokt. k Heb zegd: Ik wil n ambachtelk stok stoet en doaglieks n homp stok brood.’
‘En wat zeden ze doarop?’
Dou mos ome Jan toch zo onbedoarliek lagen, dat hom troanen over waange luipen.
‘Waist wat ze zeden? “Ome Jan, wie snappen wat n plak stoet is, mor wat is n aiglieks n homp stok brood.” Nou, dou heb ik ze hoarfien oet de douken doan, hou t zit, noamelk dat brood gewoon roggenbrood is.’
‘En sunt dij tied?’
‘Eten bewoonders én personeel twij moals doags zulf sneden stoetjes, dus gain dunne boterhammen oet de broodmesien en n stok roggenbrood.’