Slaif

t Het tieden duurd, veurdat professor Luttje t der aan tou haar, om zok op t onderzuik noar slaiven te störten. Nou is n slaif n schier stokje keukenraaive, zoals ie meschain wel waiten, mor is t joe ook bekìnd, dat t woord meerdere betaikenizzen het. Doar is professor Luttje laank leden, dou hai nog gainains ook mor n klaain schiet-perfessertje was, mit schoa en schaande al achterkommen. Mor omdat t hier n persoonlek verhoal aangaait, loat ik nou d’pìnne even rusten. Mie bemuien mit privé aangelegenhaiden, doar heb k mie nog nooit aan woagd en doarom loat ik t dit moal ook gewoon aan onze hoofdpersoon over.

 

Dag lu,

Joa, t mos gewoon n moal wezen en omdat t der nog nooit recht van kommen was, heb ik toch mor deur de zoere appel hìnbeten en bin aan t onderzuik noar ain van de maist tot de verbeelden sprekende woorden in t Grunneger toalgebied  begonnen. De slaif.
Woarom t zo laank duurd het?
Dat is de schuld west van mien vrundinnetje, mor om dat te begriepen zol k joe eerst n klaain verhoaltje vertellen.
Wie waren n joar of vieftien, nog jonk en wild en stoapelgek. Op mekoar.
Lu zeden wel es van mie, dat ik van gekkeghaid soms nait wos, hou’k mie aanstellen mos. Haar ik veul deur. Nee, dus. t Wichie, dat mit mie aan d’aarm deur t paark luip en woar ik biezetten, ast duuster was, mit op n bankje aan t snoetjeknovveln was, was zo’n schier mokkeltje. Ik kon mie aal nait begriepen, dat wie n koppeltje waren. Meschain is dat de reden west, da’k òf en tou t maal vel omkreeg.
‘Bist wel es laif?’ het ze mie op n oavend, vlak veur t òfschaaid in t oortje fluusterd.
Ik heb heur dou bliekboar verwonderd aankeken en omdat de woorden bie verlaifde mìnsen wel voaker stoeken, het ze dezulfde vroag nog n moal steld. En ook de twijde keer verstond ik:
‘Bist wel es laif?’
Dit moal beter op de vroag veurberaaid, heb ik votdoadelk zegd:
‘Aaltied.’
‘Mainst dat?’ zee ze dou.
Natuurlek mainde ik dat. Ik was soms wel maal in de kop – wel zol dat nait wezen mit zo’n schiere poedie – , mor ik was toch n hail laif kirreltje.
Vanòf dij tied ging t nait zo goud meer mit onze verkerentjederij. t Was net of der noa dij bewuste oavend n kinkel in de laifdeskoabel kommen was en de vrundschap blödde langsoamaan dood.
Loater heb ik van aandern begrepen, dat zai mie te frivool, te levenslusteg en veuls te hyperkonteg von. Of zoals heur beste vrundin mie n keer oetstokt het:
‘Zai von die n slaif.’
Pas dou kwamen de woorden van dat aine zinnetje mie weer in d’zin:
‘Bist wel es laif?’ haar ik heurd, maar dat haar ze dus nait zegd en ook nait bedould. Wat zai mie dudelk moaken wol, was hail wat aans:
‘Bist wel e slaif.’
‘Haalfzeuven,’ heb ik mie zulf loater voak genog oetscholden. Joa, ik heb mie doudestieds dus gedroagen, of misdroagen as n onverantwoordelke puber tot de zoveulste macht.
Joa, en ik denk, dat dizze ongelokkege gebeurtenis, d’reden west is, dat ik zo laank gain slaiven in mien leven duld heb. Omda’k zulf dus aine west bin.
Mor goud, gedoane zoaken nemen gain keer. Den kinnen je joe doezend moal veur de kop haauwen, je veraandern der niks meer aan.

Omdat we t vandoage over n slaif hebben willen, bedenk ik mie inains; op ain van mien rondraaizen deur t Grunneger landschop bin ik  al ais in Ainrom op n legere schoule west. En doar haren ze t tiedens de zangles ook over n slaif. Zo ging t verske: 

Jan Pankouk  Jan Pankouk
Jan eerappeldaif
Zat onder toavel
En scheet in de slaif

 Mor om nou weer hailemoal noar Ainrom te goan en doar vannijs over slaiven te begunnen, von ik n beetje teveul van t goie. Zo bleef ik dij mörgen in Stad hangen. Hou t kwam, is mie n roadsel, mor t lutje Daffie bleef as vanzulf, as n soortement Herbie mit n aigen wil aan d’kaante van d’weg stilstoan in ..
t Soephoesstroatje.
Oeregaai, docht ik nog. Dat kin gain touval wezen. As der n soephoes is, den mouten lu doar ook n slaif hebben.
Ik heb op nummer aine, n mooi olderwets hoes op d’hörn van Swoanestroat, aanbeld. En ook al leek t mie nait hail bewoond, deure wuir noa körte tied opendoan.
‘Joa,’ zee n jongkirrel.
‘Ik bin op zuik noar n slaif,’ zee ik.
‘Dij woont hier nait,’ zee d’zulfde jonge man, toamelk verveeld, zo leek mie.
Om t gesprek toch n beetje aan de gang te holden, vruig ik:
‘Koken ie wel es n pane soep?’
Hai kraabde zok es wat op t achterheufd, keek wat obstinoat in t ronde en schudde dou t heufd.
‘Soep? Hoezo? Omdat wie in t olde soephoes wonen?’
‘Zo,’ zee ik belangstellend, ‘was dit hoes vrouger n soephoes? Dat wos ik dus nait.’
d’Jongkirrel wuir nou recht brutoal:
‘Den waist t nou, olde zemelkont.’ En hai sluig mie deure veur d’neuze dicht.
Dat was wel ain van mien snelste onderzuiken, mos ik bie miezulf konkludaaiern. En den ook nog mit n wel aarg moager rezeltoat. En om nait net as vrouger in n negatieve spiroal terechte te kommen, bin ik votdoadlek mit t onderzuik stopt. k Bin noar t Bero reden en heb der n berodag van moakt. Doar heb ik oetvonden, dat soep-oetdailen in Stad gain zoak was van laifdoadeghaid, mor meer oet vaileghaidsoverwegens. In de negentiende aiw was de honger onder de Grunneger bevolken soms zo groot, dat burgemeester besloot aan d’aarme lu drij moal in de weke soep oet te dailen. Aans mos vreesd worden, dat winkels plunderd of pakhoezen leegtrokken wuiren deur d’hongerge bevolken.
Doarveur wuiren grote kedels in t Soephoes hìnzet en geleuf t of nait, in elke kedel kon wel meer dan 2000 liter soep moakt worden.
Wat je meschain nog nait wozzen, in het Woon En Eethoes Veur Allmoal – WEEVA – staait nog aaltied ain van dij olde kedels.
En nog nijloatje? De slaiven dij ze in dij tied broekten, haren – hou kin t ook aans mit zokse grote bakken – n tengel van wel anderhaalf meter. Want ik wait nait hou t bie joe thoes is, mor de lekkerste soep blift bie mie aaltied onderin d’pane zitten.

Ook al ist onderzuik den nait worden wat ik der van verwacht haar, ie hebben der toch nog wat van opsteken kind.