5 september , 2015 by admin

Moi

Da’s n gewoon woord, nait? Dat docht ik ook.
Woarom ik t onderzöcht heb, vroagen ie. Meschain doarom wel. Omdat t zo’n gewoon en alledoags woord is. Mor d’aigliekse reden, dat duurf ik joe hier wel te verklappen, het n daiperliggende oorzoak. En dat het weer te moaken mit d’algemain gangboare opvatten in aander dailen van ons laand, dat Grunnegers nait sproakbegoafd wezen zollen. Ze bedoulen weschienlek toalbegoafdhaid.  t Is mie nog nooit duudlek west. En t is natuurlek nait zo, dat wie Grunnegers gain gevoul veur toal hebben. Wie binnen juust hail aarg toal- en doarmit sproakbegoafd. Wie binnen toalkunstenoars, dij mit minder woorden meer zeggen kinnen. En dat is weer n kunst op zok. As de twijde koamer oet Grunnegers zol bestoan, den zollen de vergoaderns weschienlek nait haalf zo laank duren. Wie waiten hou we vlot noar de kern van t probleem tou mouten. Wie holden nait van gekoakel woar gain kop of kont aan zit.
Zo, dij frustroatsie heb ik even van mie ofschreven.

Nou t onderzuik.
t Eerste wat mie opvuil, is dat de intonoatsie van t woord moi haile belangriek is.
As je aargens binnenkommen, den zeggen je ‘moi’. t Betaikent niks aans as goiendag. Houwel, je kinnen t smörgens en smiddoags en soavends gewoon op de zulfde menaaier gebroeken. Wel makkelk, nait. Dus gain goienmörgen, goiensmiddoags en goienoavend. Ook ast aine midden in de nacht tegenkomst, kinst gewoon ‘moi’ zeggen. Pluri-interpretoabel. Wat ist Grunnegs toch n mooie toal.
En as je votgoan, krigst hoast t zulfde as bie t binnenkommen. Mor, der is wel deeglek n groot verschil. En dat zit hom in de klaaine touvougen van de stomme ‘e’. Bie t verloaten van hoes, kaffee of febriek, zegt de Grunneger ‘moi-ê’.
Mor nou wat aans. Mien kammeroad woont in Amsterdam. Dou’k lestent n moal bie hom op veziede was, totoal onverwacht veur hom, kwam der n lewiene van woorden over mie hìn: ‘Goeiendag, zeg, wat n verrassing dat ik jou hier zie.’ En nog veul meer. Wie in Grunnen, doun dat wat körter en ingetoogner ( foneties weergeven ): ’heemoi.’ Elkenain begript de verboazen, dij hier oet sprekt en je kinnen zunder spatsies overgoan tot t normoale gesprek.
n Aander soort verboazen, heb ik ontdekt, kinnen je ook mit t woord ‘moi’ in ain enkel woord, alsof t n haile zin betreft, oetdrokken. Perbaaier t mor es bie joezulf. Om joe even op glee te helpen, zodat je begriepen wat ik bedoul: n gooie kennnis van joe komt op veziede en let pontifikoal zien nije tatoe zain. Joe zain in ain oogopslag dat t naargens op liekt, wat zeggen je den: Nou, kerel ( de man) /laiverd ( de vraauw ), dat liekt toch ook naargens op. Mor dat zeggen je nait. Je willen hom/heur nait veur de kop steuten. Wie in Grunnen zeggen den gewoon ( ook weer foneties ): ‘moi-jûh’. En d’aangesprokene wait persies, wat je der van vinden.
En wait je wat ik t mooiste vin. Wie heuren mit ons moi in n goud internatsionoal kultureel gezelschop. Wie huiven bie Bunde of bie Schanze mor even de gruppe te passeren of wie bevinden ons onder geliekgestemden. En wie kinnen mit ons aigenste moi tot in Denemarken en zulms tot in Finland op ons aigen Grunneger wieze de mìnsen goiendag wìnsen. Moi! en dat voult goud. Of nait den.